Wil je woede-uitbarstingen of agressie leren voorkomen? Misschien heb je een kort lontje, waardoor je snel in boosheid kunt ontbranden. Of ben je juist een binnenvetter die alles inslikt, maar uiteindelijk onverwacht explodeert? Dan weet je vast hoe schadelijk dit kan zijn voor je omgeving en voor jezelf. En hoe moeilijk het is om je gedrag bij te sturen. Leer woede-uitbarstingen voor te zijn en nieuwe agressie te voorkomen.

Van boosheid naar agressie

Boosheid zit in ons. Het is dus een normale menselijke emotie. Maar hoe we deze aangeboren emotie uiten is grotendeels aangeleerd. In onze cultuur mag boosheid er zijn, maar het uiten van die boosheid in agressie wordt meestal verworpen. Als het goed is, leer je als kind van je ouders hoe je je boosheid kunt laten zien zonder woede-uitbarstingen. Dat leer je door hun voorbeeldgedrag en ook door hoe zij omgaan met jouw emoties en behoeften als kind.

Mensen verschillen qua (aangeboren) temperament én ze verschillen in hoe ze geleerd hebben daarmee om te gaan. Als ouders zelf moeite hebben met emoties, dan kan het voor hun kinderen ook lastig zijn om op een gezonde, genuanceerde manier hun emoties te ervaren en te delen.

Agressie heeft voor- en nadelen

Woede-uitbarstingen en agressie hebben niet alleen nadelen. In een woedeaanval kun je je ontladen, wat aangenaam kan zijn. Je kunt ook macht voelen in de situatie. Het geeft je controle, vandaar ook dat woede-uitbarstingen vaak juist vanuit een gevoel van onmacht ontstaan.

Toch wegen deze kortetermijnvoordelen niet op tegen de nadelen op langere termijn. Agressie schept afstand. Mensen worden bang van je en keren zich vroeg of laat van je af. Je kunt problemen krijgen op je werk of met justitie. Uiteindelijk ben je slechter af.

Agressie en woedeaanvallen stoppen

Je kunt op twee manieren met je agressie en woede-uitbarstingen aan de slag. Het beste is om beide tegelijk te doen omdat ze verschillend werken en elkaar versterken. Met de eerste aanpak voorkom je nieuwe woede-uitbarstingen, zodat er geen nieuwe schade ontstaat. De tweede aanpak zorgt dat je beter leert omgaan met de achterliggende behoeften.

Nieuwe woede-uitbarstingen voorkomen

Een woedeaanval ontstaat eigenlijk nooit zomaar. Bijna altijd zijn er voortekenen. Herken je die signalen op tijd, dan kun je nog ingrijpen voordat het escaleert. Eenmaal voorbij het point of no return is er geen houden meer aan. Voor veel mensen voelt dit als een trance, waarin ze niet helder meer kunnen denken en zichzelf niet meer kunnen remmen of bijsturen.

Vergelijk het met een tsunami. Als het waarschuwingssysteem goed werkt kun je op tijd een veilig heenkomen zoeken. Herken je de alarmsignalen niet of reageer je hier niet handig op, dan spoelt de golf over je heen.

Signalen herkennen

De signalen voorafgaand aan een woede-uitbarsting of agressie zijn: lichamelijke gewaarwordingen, emoties en gedrag. Ze verschillen van mens tot mens, maar per persoon is er wel vaak een vast patroon herkenbaar. Lichamelijke signalen zijn bijvoorbeeld spierspanning, transpireren of een droge keel. Gedrag bijvoorbeeld schreeuwen of juist zwijgen, wriemelen met je handen of voeten. Ook een stemmingsverandering kan een aankomende uitbarsting van woede aankondigen.

Denk erover na wat jouw signalen zijn. Hoe ging dat bij voorgaande incidenten? Vraag je partner op een geschikt moment om met je mee te denken. Wat valt hem/haar op? Hou een dagboek bij, zodat je reflecteert op hoe dit precies bij jou werkt. Vaak zijn mensen zich niet meer bewust van de voortekenen omdat ze die in de loop van de tijd zijn gaan negeren. Kom je er niet voldoende uit, maak dan een afspraak bij een therapeut die je hierbij helpt.

Agressie vermijden

Herken je de voortekenen probeer dan uit de potentieel gevaarlijke situatie te stappen voor het point of no return. Zorg dat je niet in de omstandigheden blijft waarin escalatie tot een ontploffing leidt. Ga bijvoorbeeld iets anders doen, weg uit de ruimte waarin de mensen zijn waardoor jij je laat triggeren. Misschien kun je met je partner van tevoren een gebaar of codewoord afspreken wanneer je dit gaat doen. Hij/zij weet dan dat het je te veel wordt en kan je steunen door je te laten gaan.

Tijd helpt om je emoties te laten zakken. Fysieke activiteiten – een rondje om, sporten – zorgen ook dat adrenaline afneemt. Ook het bellen van een vriend of vertrouwenspersoon is een manier om de spanning te laten afvloeien waardoor je de cirkel van boosheid kunt doorbreken.

Boosheid en behoeftes

Nieuwe woede-uitbarstingen en agressie voorkomen is één ding, maar daarmee ben je er nog niet. Achter woede-uitbarstingen schuilen behoeftes die niet beantwoord worden zolang ze met agressie naar buiten komen. Door je eigen patronen en achterliggende behoeften beter te leren kennen, kun je ook beter met je achterliggende behoeftes leren omgaan.

Patronen en denkvergissingen

Uitzoeken hoe het zo gekomen is, is de moeite waard omdat begrip van je eigen patronen helpt om beter voor de achterliggende behoeften te kunnen zorgen.

Wat het lastig maakt is dat veel mensen moeilijk contact maken met hun achterliggende behoeften. Ze herkennen bijvoorbeeld niet dat achter binnenvetten een kind kan schuilgaan dat vroeger niet gehoord werd en dat zich nu niet laat zien uit angst voor kwetsing. Denkvergissingen spelen daarbij vaak een belangrijke rol, zoals zwart-witdenken, de ‘schuld’ buiten jezelf leggen of invullen wat de ander wel niet zal denken.

Oefenen met nieuw gedrag

Als je weet wat je achterliggende behoeften zijn kun je gaan oefenen met het geweldloos delen van deze behoeften in concrete situaties. Dat is spannend, want wanneer je je gevoelens laat zien ben je zichtbaar en dus kwetsbaar. Je mag er dan ook stapje voor stapje mee gaan experimenteren om zo nieuwe ervaringen op te doen waardoor je steeds beter tot je recht komt.

Woede-uitbarstingen en agressie voorkomen vraagt de nodige inzet, maar het kan! Het is heel normaal als je het lastig vind je woede-uitbarstingen voor te zijn of moeite hebt met het oefenen van ander gedrag. Lukt het je niet voldoende op eigen kracht, blijf dan niet in een cirkeltje ronddraaien, maar neem contact op met een therapeut. Een paar gesprekken kunnen je vaak prima weer op weg helpen. Heb je een vraag of wil je een afspraak neem dan contact op met Nick Borgerdijn.
Ben je ondernemer of professional kijk dan ook eens bij Psylon.nl.